Τα τελευταία χρόνια επιστήμονες παρατηρούν διάδοση της τάσης «επιστροφής στην ύπαιθρο» για λόγους κατοικίας ή αναψυχής ή επιχειρηματικότητας και γενικώς μια «αντίστροφη κινητικότητα» προς την ύπαιθρο, δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης. Έτσι αναπτύσσονται αρκετές νέες δραστηριότητες στην ύπαιθρο και στο βουνό σε συνδυασμό με παλαιότερες, αρκετές φορές στο πλαίσιο ευρωπαϊκών και εθνικών προγραμμάτων.

Στο πλαίσιο τέτοιων προγραμμάτων αρχίζουν να ιδρύονται οικομουσεία. Υπό προϋποθέσεις, τα οικομουσεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό εργαλείο βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης, ειδικά για περιοχές απομονωμένες και περιθωριοποιημένες. Το «οικομουσείο» συνδέεται άμεσα με την έννοια του «τοπίου» και μπορεί να αποτελέσει μια καλή πρακτική εφαρμογής της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο (που έχει κυρωθεί με το Ν. 3827/30/25.2.2010). Ο τόπος ως οικομουσείο είναι μια νέα προσέγγιση με ισχυρή εδαφική διάσταση. Δεν έχει να κάνει με νέες υποδομές, αλλά με αξιοποίηση/ ενεργοποίηση των υπαρχουσών υποδομών και πόρων μιας περιοχής μέσω δικτύωσης, συνεργασίας και διαμοιρασμού του ίδιου οράματος ανάπτυξης, έτσι ώστε να επιτευχθούν στόχοι βιωσιμότητας και να ενισχυθεί η ελκυστικότητα ενός τόπου. Η εδαφική προσέγγιση της ανάπτυξης περιλαμβάνει γεωργία, λαϊκή τέχνη, οικοτεχνία, βιοτεχνία, θεματικό τουρισμό, αθλητικές και πολιτισμικές δραστηριότητες, εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Βασίζεται περισσότερο στο «βιώνω», απ’ ότι στο «βλέπω».

Το Οικομουσείο Μαραθάσας θα πρέπει να βασίζεται στην ταυτότητα της ευρύτερης περιοχής και να στηρίζεται στη συνέργεια και συνεργασία κατοίκων, συλλόγων και όλων των τοπικών και κρατικών φορέων, λειτουργώντας από «κάτω προς τα πάνω». Απαραίτητη προϋπόθεση της διασφάλισης της βιωσιμότητας ενός τέτοιου εγχειρήματος αποτελεί η οργανική του σύνδεση με τους τομείς της παραγωγής, της μεταποίησης, του τουρισμού, του πολιτισμού και του αθλητισμού, μέσω της πρόσληψης προσωπικού και της οργάνωσης από το ίδιο των προσφερόμενων υπηρεσιών στον χώρο και στον χρόνο.  Θα μπορούσε να αποτελέσει «ένα κοινωνικό συμβόλαιο για ένα κοινό μέλλον».