Ο πληθυσμός της Μαραθάσας είναι γύρω στα 1.500 άτομα. Διπλασιάζεται τα σαββατοκύριακα, ενώ το καλοκαίρι επταπλασιάζεται. Πρόκειται για εποχικό πληθυσμό (Σαββατοκύριακα, περίοδοι εορτών και καλοκαίρι) που επιβαρύνει απότομα τη χρήση βασικών υποδομών (ύδρευση, αποχέτευση, οδικά δίκτυα, κλπ.). Αναλογικά, το ίδιο ισχύει και για τα χωριά Παλαιόμυλος, Πρόδρομος, Καμινάρια, Τρεις Ελιές και Λεμύθου στα οποία οργανώθηκε το Οικομουσείο. Τα χωριά αυτά έχουν περίπου 200 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι διπλασιάζονται τα σαββατοκύριακα και πολλαπλασιάζονται κατά τη διάρκεια των εορτών (Χριστούγεννα-Πάσχα) και ειδικά των διακοπών του καλοκαιριού, φτάνοντας περίπου στους 1.600 κατοίκους. Οι περισσότεροι έρχονται από το εσωτερικό της Κύπρου και ειδικά από τα αστικά κέντρα της Λεμεσού και της Λευκωσίας.

Ο Πρόδρομος

Ο Πρόδρομος είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1.380 μέτρων και αποτελεί το ψηλότερο χωριό της Κύπρου. Η μεγαλύτερη έκταση του χωριού είναι ακαλλιέργητη και καταλαμβάνεται από ποικίλη φυσική βλάστηση. Ο Πρόδρομος δέχεται μια πολύ υψηλή μέση ετήσια βροχόπτωση (922 mm). Στο χωριό διαμένουν περίπου 50 μόνιμοι κάτοικοι. Πρόκειται για μια περιοχή που δέχεται δεκάδες χιλιάδες τουρίστες ετησίως, ενώ έχει και εσωτερικό τουρισμό, κυρίως κατά τη διάρκεια των θερινών και φθινοπωρινών μηνών. Αποτελεί το σημείο εκκίνησης δυο θεματικών διαδρομών. Εκεί προτείνεται να λειτουργήσει Κέντρο Πληροφόρησης του Οικομουσείου που βρίσκεται υπό ανακαίνιση (εικόνα 1). Ο Σύνδεσμος Προδρόμων και Φίλων του Προδρόμου οργανώνει πολιτιστικές εκδηλώσεις και συμβάλλει στην ανάπτυξη έργων κοινωνικής ευημερίας για την ανάδειξη του χωριού.

Το κτήριο που θα στεγαστεί το Κέντρο Πληροφόρησης του Οικομουσείου

Οι Τρεις Ελιές

Οι Τρεις Ελιές βρίσκονται σε υψόμετρο 800 μ. στην κοιλάδα της Μαραθάσας της Επαρχίας Λεμεσού. Στο χωριό διαμένουν περίπου 35 μόνιμοι κάτοικοι. Στις Τρεις Ελιές δημιουργείται το Κέντρο Ενημέρωσης και το Εργαστήρι Γαστρονομίας του Οικομουσείου. Το χωριό διαθέτει ιστορικές εκκλησίες, ενετικά γεφύρια, ιαματικά νερά και πλούσια παράδοση συνεργατισμού (Συνεργατικό Παντοπωλείο, Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία, Αγροτικός Σύλλογος «Ομόνοια»). Μέχρι πριν το 1970 παρατηρούνταν μορφές ανταλλακτικής οικονομίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η αφήγηση παλιών ιστοριών αγροτικού μόχθου. Στην αίθουσα «Μαρουθκιά» της Κοινότητας, που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του χωριού, υπάρχει μια σχετική έκθεση-παρουσίαση «λόγου και εικόνας» (βρίσκεται και υπό έκδοση σε μορφή βιβλίου) που παρουσιάζει ιστορίες ντόπιων κατοίκων. Υπάρχει οργανωμένος σύλλογος αποδήμων που έχει ως στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, πραγματοποιεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνεστιάσεις, κ.α. 

Το Κέντρο Ενημέρωσης και το Εργαστήρι Γαστρονομίας του Οικομουσείου θα μπορούσε να στεγαστεί σε δημόσιο κτήριο στις Τρεις Ελιές

Τα Καμινάρια 

Τα Καμινάρια βρίσκονται σε υψόμετρο 850 μέτρων και είναι περιτριγυρισμένα από ψηλότερες βουνοκορφές. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού είναι περίπου 30. Η περιοχή πήρε το όνομά της από τα πολλά καμίνια που υπήρχαν παλαιότερα και χρησιμοποιούνταν για την αφαίρεση της ρητίνης από τα πεύκα. Με τη βοήθεια της ρητίνης επικαλύπτονταν τα πήλινα αγγεία για να αποκτήσουν στεγανότητα. Σήμερα έχουν επιβιώσει λίγα καμίνια και χρήζουν αναπαλαίωσης/ανακατασκευής. Στους πόρους του χωριού περιλαμβάνεται μια ένωση αποδήμων, ένα κέντρο νεότητας (δίπλα στην Κοινότητα) και ένα πολιτιστικό κέντρο (εικόνα 3) που δημιουργήθηκε από τον Αρχιμανδρίτη Ιερώνυμος Μυριανθεύς (1882), του οποίου ο τάφος βρίσκεται στην αυλή του.

Το πολιτιστικό κέντρο των Καμιναριών

Η Λεμύθου

Η Λεμύθου ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια από τον πρώτο κάτοικο που ονομαζόταν Λεμύθης (από το φυτό «λεμύθιν»). Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων. Περιβάλλεται από δάση και μικρές και βαθιές κοιλάδες. Στο χωριό διαμένουν σήμερα περίπου 60 μόνιμοι κάτοικοι. Στο Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Λεμύθου (εικόνα 4) θα μπορούσε, εφόσον αναβαθμιστεί να λειτουργήσουν α) Κέντρο Πολιτιστικής Εκπαίδευσης και Πληροφόρησης Παραδοσιακών Τεχνών και β) Κέντρο Πληροφόρησης για τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Κληρονομιά. Παράλληλα, σύμφωνα με τις μελέτες, θα μπορούν εκεί να πραγματοποιούνται αρκετά εργαστήρια (αργυροχοΐας, επιχρύσωσης, ζωγραφικής-αγιογραφίας, κεντητικής, κεραμικής-αγγειοπλαστικής, ξυλογλυπτικής, υφαντικής, κ.α.). Το Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης στεγάζεται στην πατρογονική κατοικία της οικογένειας Λεβέντη, λειτουργεί με δαπάνες του Ιδρύματος Α.Γ. Λεβέντη, ενώ υπεύθυνο για τη διαχείριση και λειτουργία του είναι Κοινοτικό Συμβούλιο Λεμύθου. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μνημείο για τους πεσόντες και τους αγνοούμενους του 1964 και του 1874 που έχει ανεγερθεί με δαπάνες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και του Συνδέσμου Αποδήμων και Φίλων της Λεμύθου που αποτελεί τον ενεργό σύλλογο της περιοχής.

Το Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Λεμύθου (λειτούργησε και ως κατασκήνωση) το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως Κέντρο Πολιτιστικής Εκπαίδευσης και Πληροφόρησης Παραδοσιακών Τεχνών και το Κέντρο Πληροφόρησης για τη Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Κληρονομιά του Οικομουσείου

Ο Παλαιόμυλος

Ο Παλαιόμυλος είναι χτισμένος υψόμετρο 1040 μέτρων. Είναι κτισμένο σε επικλινείς πλαγιές και παραποτάμια δασικά οικοσυστήματα και διασχίζεται από βαθιές ρεματιές. Είναι το μικρότερο χωριό με τους λιγότερους μόνιμους κατοίκους (με τον μεγαλύτερο μέσο όρο ηλικίας) σε σχέση με τα υπόλοιπα, καθώς σήμερα ζουν λιγότεροι από 30 κάτοικοι. Μια σημαντική έκταση του Εθνικού Δάσους Τροόδους βρίσκεται στα όρια του Παλαιόμυλου, ενώ το χωριό επίσης διαθέτει αρκετές καλλιέργειες φυλλοβόλων και οπωροκηπευτικών.